Autor: Mihajlo Mitrović

Soldatović je počeo sa intimističkom skulpturom, sa figurativnim, poetskim animalizmom (ždrali, srne, ptice) da bi postepeno zalazio u neizmer otvorenog ambijenta, gde je otkrio veličanstvenost prostora i postao jedan od njegovih najboljih nadgraditelja. Prostor je osnovni medij arhitekata, a glina i kamen skulptora. Onaj koji je stigao do najvišeg stvaralačkog rezultata morao je združiti sva ova oružija u jedinstvenu stvaralačku invaziju. Hije Vazari slučajno u žitija svojih renesansnih majstora stavio naslov “Život Andrea Verokija ili Mikelanđela Buonarotija, slikara, vajara i arhitekte firentinskog”.

I Soldatović, dobrim delom potčinjen sindromu arhitektonskog iskustva i dopingu Rosandićevog okruženja, postaje veliki promoter i ustanovitelj brojnih manifestacija koje pod popularnim nazivom skulptura u slobodnom prostoru u raznim izdanjima ulaze u srpsku likovnu kulturu. Sve to afirmiše i sopstvenim delom, ali ne pojedinačnim, već plimom vrhunskih skulptorskih ostvarenja. U antologijska dela srpske umetnosti mogu se ubrojati: Jeleni na Petrovaradinskoj tvrđavi, Spomenik šajkaškim borcima kod Žablja, i skulptorska kompozicija Porodica – spomen žrtvama racije na novosadskom keju. Sva ova monumentalna dela kao i mnoštvo manjih formata rađena su neverovatnom doslednošću, ekspresionističkom figuracijom, sa nedovršenom antropološkom epidemijom, po pravilu, prošupljene, istegnute i izdužene telesnosti. U postupku, slično kao kod Đakometija, ali duhovno razbokorenije i humanije. Jer Soldatović je kroz veliki ciklus Beleženja čoveka i kroz velike spomeničke kompozicije anticipirao posrnuća našeg vremena i oslikao egzistencijalnu tragiku savremenog čoveka.

Prateći aktivno, dugo godina Soldatovićev umetnički život, poštujući sve što se našlo ispod njegovog stvaralačkog lika razapetog između 1952. i 2002. godine, sećajući se njegovog suverenog i avangardnog vladanja prostorom, i sam rvač sa prostorima širom Srbije, dozvoljavam sebi da kažem da se Jovan sme porediti sa Albertijem. Samo Jovan pripada maloj sredini, kojoj je namenjeno sve što je manje!
Zbog svega rečenog, Soldatovićeva izložba danas u Beogradu jeste osoben i trenutno najznačajniji kulturni događaj prestonog grada, koga mi nejverovatnije nismo ni svesni, i ne umemo sa njim da se ponosimo.