Autor: Sveta Lukić
Mića Popović je u jednom tekstu video s pravom ključ u Soldatovićevom realizmu, dakle u njegovoj obuzetosti realnošću i u zasićenosti njome do te mere da na toj podlozi mogu da se izvode razne vrste stilizacija, više ili manje apstraktnih arabeski i igara. Jer, ostaje taj realistički ekvivalent, između ostalog kao osnova za nesmetanu komunikaciju publike sa umetnikovim delom. U spomeničkoj skulpturi, nedopadljiv od prve, Soldatović, počevši od spomenika u Žablju, ima verovatno najveći broj izvedenih dela, moderno inspirisanih (u poređenju s projektima njegovih kolega, apstraktnih vajara, od kojih neki, sa svim priznanjem kritike, kao Olga Jevrić, nemaju nijedan spomenik van skica i prototipova u svom ateljeu). Pomenuti Mića Popović daje još jedno prihvatljivo tumačenje. On misli da Soldatović kao da nema dvojnika u istoriji moderne skulpture u pogledu odnosa plastika – masa – crtež. „Kod Soldatovića crtež i skulpturni čin rastu ujedinjeni, bez pretenzija da jedan drugog potisnu ili nadvladaju. Ovaj skulptor vajajući ne prestaje da crta, pa se ima utisak da su plastične vrednosti stalno podstrekivane prisustvom i uticajem crteža“.
Još 1955, izvlačeći prvu svoju skulpturu u slobodan prostor, Soldatović uvodi još jedan element, koji će od tada biti imanentan njegovom stvaralaštvu jer uspostavlja dinamičnu relaciju dela i celine, unutrašnjeg i spoljašnjeg, lirskog i metafizičkog. Toj inicijalnoj odgonetki Ljiljana Ivanović daje širi okvir konstatacijom da šupljinama i nagriženostima u telima ljudi i životinja- prostor ulazi u skulpturu, dakle ne ostaje pored i oko nje, kao u klasičnim vajarskim delima već je njome obuhvaćen i u nju uvučen (u tom smislu je interesantno slično iskustvo Olge Jevrić sa njenim apstraktnim skulpturalnim masama koje su povezane šipkama). Šta se dobija ovakvijm postupkom? Spolja gledano, vide se šuplji svet i šuplji ljudi, kako bi rekao Tomas Stern Eliot. A unutra, to je tragičan svet i ljudi u njemu iskidani, i sve živo izranjavljeno. Uspravi se čovek preko mere- jedino to može usred pustog polja života. Šipke udova i krpe tela kao zastave. U tragičnosti boraca, Don Kihota, Mesije, Đure Jakšića i Branka Radičevića, Svetog Save, suđaja, roda i vrana, ni srne nisu sa svojom gracijom pošteđene.
Pa ipak, posle svega ostaje čovekov uspravan stav, u znak protivljenja zlu i apsurdu. I konji naši su u besnom trku-zainat!
